De voorbije drie jaar waren droog, zeer droog. Natuurgebied De Liereman in vuur en vlam, code rood voor natuurdomeinen, captatieverbod over heel Vlaanderen. Het klimaat verandert razendsnel en we moeten ons dan ook voorbereiden op de gevolgen van die klimaatverandering. Dit is een werk van lange adem en onze Vlaamse regering rekent op 'quick wins' van steden en gemeenten.  Een hemelwaterplan – op maat van de gemeente – is echter de enige juiste weg. Een plan dat mikt op hergebruik van regenwater, ontharding en meer infiltratie. Groen (Merksplas), Anders (Hoogstraten) en Proveussel (Rijkevorsel) bundelen de krachten. In Merksplas werd op de gemeenteraad van 15 juni een mooi voorstel rond waterbeleid op tafel gelegd.  Besturen moeten gaan voor een ambitieus en structureel waterbeleid. Zonder plan stevenen we af op een nieuwe crisis en dat kunnen we niet maken.De klimaatverstoring leidt tot langere periodes van droogte met gevolgen voor de bevolking, de economie en de omgeving. Tegelijk onttrekt de mens steeds meer grondwater aan het land. En zo loopt het watertekort in droge, kwetsbare jaren nog op. In onze drie gemeenten samen wordt jaarlijks water opgepompt gelijk aan het watergebruik van 75.000 gezinnen of meer dan 300.000 mensen. Dat is 8 keer zo veel als het aantal inwoners van onze gemeentes. En dan houden we geen rekening met water dat opgepompt wordt door Pidpa in onze regio want dan komen we aan het waterverbruik van zelfs 1 miljoen mensen. Hallucinant!  Een groot deel van het opgepompte water is bestemd voor de land-en tuinbouw in onze regio. Maar jaarlijks wordt ook massaal veel water opgepompt via droogzuiging en dat loopt gewoon de riolering in. De land- en tuinbouw zou daar zeer tevreden mee zijn. Bovendien blijft nog heel wat grondwaterwinning onder de radar. De impact wordt zwaar onderschat en de situatie is onhoudbaar. De droogte in Vlaanderen is een jaarlijks probleem. We vallen van het ene uiterste in het andere. Van zeer nat, met zelfs overstromingsgevaar, tot aanhoudend droog, kurkdroog. Helaas wordt een te veel aan water op die piekmomenten te snel afgevoerd. We moeten spaarzaam zijn met ons grondwater en proberen het volume te behouden. “Alle experten geven aan dat we dringend structurele maatregelen moeten nemen. We moeten onze landschappen weer watervriendelijk maken, ‘sponzen’ maken die water ophouden met het oog op zowel droogte als overstromingsgevaar. Enkel zo kunnen we iets veranderen aan de lage grondwaterstanden”, zegt Jan De Bie. Een totaal andere aanpak dringt zich op. De voorkeur moet dan ook gaan naar maatregelen die de systemen minder kwetsbaar maken. Daarom willen we een sterk hemelwaterplan, idealiter samen met onze buurgemeenten. We moeten antwoorden vinden op vragen: Waar moet het hemelwater, afkomstig van bestaande en geplande wegenis, woningen en (on)verharde oppervlakten naartoe in onze gemeente of regio? En dit vanuit een duidelijke visie: in de eerste plaats moeten we regenwater vasthouden (en hergebruiken), vervolgens infiltreren en pas in laatste instantie vertraagd afvoeren. Zo’n plan brengt de potentiële problemen in kaart en werkt een langetermijnvisie uit om de leefomgeving in harmonie te brengen met water. “Kortom, een essentieel instrument voor een toekomstgericht (en groen) lokaal beleid”, meent Jef Schoofs, “Als we het probleem bij de wortel willen aanpakken, zullen we zaken structureel moeten aanpassen. Dat leidt mogelijk tot onbegrip, maar is op lange termijn de enige keuze die te verdedigen valt.” CONCRETE MAATREGELEN: Uiteraard moeten de lokale besturen inzetten op actieve informatie- en sensibiliseringscampagnes rond rationeel gebruik van grond- en hemelwater en bij uitbreiding leidingwater; Wat zijn de effectieve opgepompte volumes grondwater? Bijkomende handhaving is nodig. Tijdsbeperking lost het probleem niet op, een duidelijke afbouw van de grondwaterwinning is een start. Water dat wordt opgepompt tijdens bouwwerken loopt vaak de riolering in. Dit water moeten we opnieuw laten infiltreren. Lukt dat niet, dan is het opvangen van dit water voor hergebruik het enige alternatief; Burgers moeten we stimuleren om te ontharden (parkings, opritten,terrassen) en regenwater te laten infiltreren of te hergebruiken. Ook nieuwe verharding bij bouwprojecten of bestaande woningen moet beperkt worden via (extra) richtlijnen; We moeten kleine landschapselementen die het bufferen van water bevorderen opnieuw aanplanten of herstellen. Bijkomende houtkanten, grondbedekkers, stuwtjes in grachten en het behouden/herstellen van moerassen kunnen ervoor zorgen dat meer water wordt vastgehouden. Ook private eigenaars kunnen hiertoe aangezet worden via premies; Een hemelwaterplan voor onze regio dringt zich op. In een bevraging 2 jaar geleden gaf het Merksplasse bestuur nog aan dat dit niet nodig was. Hopelijk staan de neuzen nu wel in de goede richting en kunnen we samen tot een goed plan komen. Een hemelwaterplan met de focus op maximale infiltratie, aanleg van lokale watervoorraden; We moeten mens, landbouw, industrie en natuur in het verhaal betrekken. Iedereen moet inzetten op minder watergebruik, hergebruik van water, herstel van waterbronnen en zuiveren van afvalwater. Minder draineren en extra stimuleren tot slimmer (circulair) watergebruik. Met een financieel duwtje in de rug en samenwerkingen kunnen ook zij hun watergebruik hervormen. Benieuwd naar ons voorstel? Lees het hier. Maandag 15 juni legden we ons voorstel op tafel maar werd dit niet weerhouden. De volgende dag kreeg de omgeving van Stolwerk opnieuw te kampen met wateroverlast.  We zullen alsmaar meer felle regenbuien krijgen en daar moeten we op voorbereid zijn. Spijtig dat ons gemeentebestuur dat nog niet begrijpt.