In dit artikel vind je achtergrond bij de gemeenteraad van 18 juni '12. Over enkele agendapunten laten we graag het groene licht schijnen. Veel van deze opmerkingen kwamen niet aan bod op de gemeenteraadszitting zelf. Mochten er bij het lezen van deze tekst vragen of bedenkingen opduiken waarover je met ons van gedachten wilt wisselen, aarzel dan niet om ons te contacteren.   De provincie Antwerpen werkte samen met de betrokken gemeenten en belanghebbenden (Arendonk, Baarle-Hertog, Beerse, Brecht, Hoogstraten, Malle, Merksplas, Oud-Turnhout, Ravels, Rijkevorsel, Turnhout, Vosselaar, Zandhoven en Zoersel. Ook de regio Breda / Tilburg) een gebiedsgerichte visie voor de Noorderkempen uit. Een visie met aandacht voor mobiliteit, ruimtelijke ordening, economie en milieu. De gemeenteraad werd gevraagd deze mobiliteitsstudie?gebiedgerichte visie goed te keuren. 

Op de gemeenteraad zelf werd er bij dit agendapunt weinig of geen commentaar gegeven. Het feit dat gemeenteraadsleden op 10 mei in Hoogstraten al terecht konden voor een toelichtingsvergadering, was hier waarschijnlijk niet vreemd aan. Vanuit Merksplas waren hier een 6-tal mensen aanwezig.

Enkele bevindingen uit deze mobiliteitsstudie:

• STOP-principe als uitgangspunt. Dit letterwoord staat voor een hiërarchie in de manier waarop we ons best zouden verplaatsen. Eerst komt stappen, dan trappen (fiets), dan openbaar vervoer en als laatste pas het privévervoer (met de wagen).
• Er is een diffuus wegennetwerk dat in de Noorderkempen continu zwaar belast is (niet alleen piekuren).
• Meeste verkeer wordt in de regio zelf gecreëerd (dus niet doorgaand zoals we wel eens willen denken).
• Beleid niet wijzigen (alles zijn beloop laten) is geen optie. Alles dreigt dan hopeloos vast te lopen.
• Autogebruik is (wat je misschien ook niet verwacht) in de Noorderkempen merkelijk hoger dan in andere regio's. Er wordt minder gebruik gemaakt van openbaar vervoer.
• Hoe meer mensen te voet, fiets, bus, trein? hoe beter de mobiliteit (maar dat is natuurlijk een open deur intrappen).
• Om werkelijk een fundamentele wijziging van het ruimtelijke beleid te doen, moeten de gemeenten ook op een andere manier worden gefinancierd. Momenteel is bijvoorbeeld een belangrijk deel van de inkomsten van de gemeente afhankelijk van het aantal kilometer verharde wegen.
• Uitgangspunt: geen bijkomende primaire wegen in de Noorderkempen aanleggen. Wel hier en daar nieuwe infrastructuur rond Zoersel en Brecht en op termijn rond Rijkevorsel. Voor de ontsluiting van bedrijvenzone De Kluis in Hoogstraten wordt er een opwaardering van Houtelweg gedaan.
• Logistieke hotspots: Meer en Veedijk Turnhout
• Bedrijven concentreren in bedrijventerreinen die er nu zijn in de buurt van primaire wegen. De consequentie hiervan is dat er geen uitbreiding of extra lokale bedrijventerreinen moeten komen.
• Markvallei en kanaal Dessel-Schoten zijn recreatieve ruggengraten. (Geen verdere verlinting van kanaaloevers met bedrijven).
• Kwaliteit open ruimte in Noorderkempen maximaal benutten.
• N124 (as Turnhout-Hoogstraten) als lokale weg type 1 inrichten met trajectcontrole om vrachtwagens die er niet moeten zijn op te sporen. Dit wil dus zeggen dat men op verschillende wegen met trajectcamera's gaat bekijken wie er niet op die bepaalde weg dient te zijn. Met andere woorden: 'uitgezonderd plaatselijk verkeer' gaat technologisch worden gehandhaafd.
• Ook komt er voor verschillende wegen een tonnagebeperking.

Groen Merksplas vindt de intenties van deze studie en de conclusies die eruit zijn gekomen voor het merendeel heel waardevol. Ook het belang van een gezamenlijke visie voor deze verschillende gemeenten valt niet te onderschatten. Maar zoals we weten, is papier heel geduldig. Het is nog maar de vraag hoe dit allemaal kan gerealiseerd worden. Ondanks het eerder genoemde 'STOP'-principe, is ook deze studie toch vooral geschreven vanuit het  'voorruitperspectief' (de manier om alleen naar verkeer te kijken zoals we dat zouden doen vanuit de voorruit van onze wagen). Er is nog veel verandering nodig in de geesten. We vergeten maar al te gemakkelijk het volgende: 'het verkeer'? dat zijn we zelf.

Door de Groenen uit de Noorderkempen wordt er o.m. op aangedrongen om het doortrekken van de tramlijn Antwerpen-Wijnegem, te realiseren tot in Turnhout. De studie houdt het hierbij op een verlenging tot in Malle.

Restauratie en herbestemming gebouwen Kolonie

Er werd deze gemeenteraad een subsidiëringsovereenkomst afgesloten tussen de Vlaamse overheid en Merksplas voor de restauratie en herbestemming van de gebouwen op de Kolonie. Op basis van het herbestemmingsrapport en het beheersplan is door studiebureau 'Erfgoed & Visie' in samenspraak met de andere betrokken partijen een gebalanceerde fasering voor de werken van de verschillende gebouwen opgesteld. Bedoeling is om niet alleen te restaureren maar zeker ook een zinvolle bestemming voor de toekomst te zoeken. De uitvoeringstermijn is 9 jaar (van 2012 tot 2021). De geraamde kostprijs is 42,8 miljoen euro. Van dit totale bedrag is er 30,23 miljoen euro dat in aanmerking komt om subsidies te vragen. De Vlaamse overheid zal ongeveer 20 miljoen euro voor zijn rekening nemen (60% van subsidieerbare bedrag + 10% voor algemene kosten). Voor het resterende bedrag moet er gezocht worden in Europese geldpotten, bij de provincie, privé-inbreng enz. De premie zal jaarlijks worden toegekend op basis van één specifiek dossier voor dat jaar (zo is nu de fase 'dak kapel en gevels bezoekerscentrum' al lopende). 

Gemeenteraadslid Jef Schoofs uitte zijn bezorgdheid over de strakke planning die werd vooropgesteld in de overeenkomst. Er waren ook formuleringen in de tekst die deden uitschijnen dat vertragingen of uitstel van de verschillende fases aanleiding konden geven tot verbreking van de overeenkomst. De burgemeester was ervan overtuigd dat dit niet het geval zou zijn. De burgemeester verwees ook naar de kansen die er liggen in de kandidatuur van de Koloniën in Vlaanderen en Nederland om op de lijst van UNESCO werelderfgoed te komen. 

Groen Merksplas is blij met de nieuwe dynamiek die er op de Kolonie is ontstaan. De eerste restauraties zijn op het terrein al goed te volgen. Toch blijven er nog grote vragen. Vooral het luik herbestemming is nog altijd heel onduidelijk: wat gaat er met welk gebouw gebeuren na restauratie? Welke functies moeten we verwachten? Rekening houdend met de historische achtergrond van de Koloniën, vinden we het heel belangrijk dat er een voldoende groot en hedendaags sociaal luik gekoppeld blijft aan het hele project. Ook met betrekking tot de financiering is er bezorgdheid: al zijn er grote subsidiebeloften, de restbedragen gaan nog steeds de draagkracht van een gemeenschap als Merksplas te boven. Over de financiering van deze restbedragen is te weinig duidelijkheid. 

Fietspaden op Koekhoven

De gevaarlijke verkeerssituaties voor fietsers op Koekhoven zullen binnenkort verdwijnen. Na de heraanleg van de straat was het wachten op de fietspaden, maar die zullen er nu toch komen langs beide zijden van de straat. Kostprijs: 2,25 miljoen euro. Hiervoor moet Merksplas niet alleen opdraven. 80% wordt evenredig gesubsidieerd door provincie en Vlaamse Overheid. Voor Merksplas blijft er 450 000 euro zelf te betalen.

In de bespreking vernamen we ook dat het nog een hele poos wachten is op de fietspaden langs Stwg. op Beerse. De subsidiëring en planning van de rioleringswerken die gelijktijdig met de aanleg moeten gebeuren, raken moeilijk rond.

Beleidsplan 'Wonen': actieprogramma en motiveringsnota

Naar aanleiding van wetgeving van de Vlaamse Regering van 2009 worden de gemeenten verplicht een woonbeleid te voeren. Bedoeling is om het tekort aan betaalbare huisvesting in Vlaanderen terug te dringen.

Merksplas ging voor de uitvoering van dit woonbeleid een samenwerking aan met IOK. Hiervoor werd het Kempisch Woonplatform opgericht. Ook voor Merksplas werd een actieprogramma opgesteld om het 'bindend sociaal objectief te bereiken'.  Dit bindend objectief houdt voor Merksplas concreet in dat er tegen 2020 moet voorzien worden in 50 huurwoningen, 23 koopwoningen en 1 sociaal kavel.

Uit de analyse van wat er sinds 2008 gebeurd is op dit vlak, wordt duidelijk dat het tegen dit tempo een onmogelijke klus zal zijn om dit objectief te behalen. 

• Sinds 2008 zijn er 7 sociale huurwoningen bijgekomen maar ook 13 verdwenen (verkocht aan huurders). Dit maakt dat er nog 6 (13-7) bijkomende sociale woongelegenheden moeten komen bovenop het deelobjectief.  Er is er nog maar 1 in planning voorzien op de Kolonie (50+6-1= 55) (ondertussen afgewerkt).
• Sociale koopwoningen: 6 gerealiseerd sinds 2008 (erfpachthuizen Kolonie werden beschouwd als koopwoning). Er zijn er nog 3 gepland door De Ark in de Kloosterstraat (compensatie voor het niet integreren van sociale woningen in project Kloosterhof). Er moeten dus nog 14 sociale koopwoningen worden gerealiseerd tegen 2020 (23-6?3=14). Sociale bouwkavels werden er sinds 2008 geen gerealiseerd en hier moet er dus nog steeds 1 bijkomen.

Gemeenten die onder het vooropgestelde groeiritme blijven, worden verplicht aan te tonen welke acties ze gaan ondernemen. Volgens Groen Merksplas zijn deze acties nauwelijks acties te noemen. De gemeente gaat 'in kaart brengen', 'onderzoeken' en 'sensibiliseren' maar volgens ons is dit ruim onvoldoende. Op de gemeenteraad probeerde ons raadslid Jef Schoofs hierover de discussie met de meerderheid (Leefbaar) aan te gaan, maar zoals steeds werd er nauwelijks op de inhoud ingegaan. Groen onthield zich bij de bestemming.

Hieronder vatten we de voornaamste 'acties' en onze bemerkingen samen:

• De gemeente gaat niet zelf een bijkomend sociaal woonaanbod realiseren (wel actoren mobiliseren tot onderzoeken en uitvoeren nieuwe sociale woonprojecten). Met Groen vragen we ons af waarom de gemeente haar eigen panden en gronden niet kritischer bekijkt. Vooral de parking die werd aangelegd op de bouwgrond van het voormalige ter Marcke, het pleintje aan de Kleirijt (Cools) en de leegstand van het voormalige parochiehuis stuiten ons tegen de borst.
• Bouwmaatschappij De Noorderkempen plant de realisatie van een bijkomende sociale huurwoning in een bijgebouw van het schooltje op de Kolonie. Ze ziet ook nog mogelijkheden in bijkomende erfpachtwoningen op de Kolonie en in samenwerking met 't Vonderke (wooneenheden voor personen met handicap aan Kern Lindendijk). Voor Groen moet het voorkomen van leegstand op de Kolonie een prioriteit zijn. We zijn tevreden dat de bouwmaatschappij en ook het gemeentebestuur hiervoor inspanningen willen leveren. Wij vinden het belangrijk dat ook de panden van 'Zoete Inval' en 'Gentse wijk' in aanmerking worden genomen.
• De gemeente heeft sinds juni 2010 een leegstandsreglement maar er staan tot nu geen panden of woningen in! De gemeente wil hier werk van maken in het najaar van 2012 (na de verkiezingen dus). Eigenaars van leegstaande panden zullen later een verzoekschrift krijgen om dit te verhelpen. Voor Groen is dit een eerste maar wellicht veel te vrijblijvende maatregel.
• Ook met betrekking tot onbebouwde percelen valt er weinig actie te bespeuren. Buiten 'in kaart brengen' en 'onderzoeken' hoe ze eigenaars kunnen sensibiliseren om hun gronden op de markt te brengen.
• bouwgrond die eigendom is van Vlaamse (semi-)openbare besturen is er in Merksplas niet veel te vinden (als je er een parking of pleintje van maakt is dit officieel geen bouwrijpe grond meer!). Er is nog wel een ingesloten stukje van Pidpa tussen Stwg. op Hoogstraten en Molendries van 3000m² waarvan de ontsluiting moet onderzocht worden. Een lapje van 835m² van de gemeente aan Kern Lindendijk komt in aanmerking voor de realisatie van de plannen voor 't Vonderke, maar dit is vrij klein. Bouwmaatschappij de Noorderkempen onderzoekt wat er kan.

Dit was weeral de laatste gemeenteraad voor de zomervakantie. Volgende vergadering zal plaatsvinden in volle verkiezingscampagne. Voorlopig was hier nog niet zoveel van te merken.